Status Hadis: Wuduk Atas Wuduk Itu Cahaya Atas Cahaya

 

الْوُضُوءُ عَلَى الْوُضُوءِ نُورٌ عَلَى نُورٍ

“Wuduk atas wuduk itu cahaya atas cahaya.”

Hadis ini saya temui dalam kitab al-Jauhar al-Mauhub (hlm. 37, baris ke-10 daripada atas) karangan Syeikh Ali bin Abdul Rahman al-Kelantani.

Pandangan Ulama Tentang Hadis Ini

1 – Al-Hafiz al-Munziri dalam kitab al-Targhib Wa al-Tarhib berkata: “Aku tidak mengingati bahawa baginya asal daripada hadis Nabi sallahu ‘alaihi wasallam. Mungkin ia daripada kalam golongan salaf.”

2 – Al-Hafiz al-‘Iraqi dalam Takhrij al-Ihya’ berkata: “Aku tidak temui sumber asal baginya.”

3 - Imam Badruddin al-'Aini dalam al-Banayah Fi Syarah al-Hidayah berkata: "Hadis ini masyhur dalam kitab-kitab fiqh namun tidak disebutkan dalam kitab-kitab hadis yang masyhur dan muktabar."

4 - Menurut al-Hafiz al-Suyuti dalam al-Hawi Lil Fatawi, beliau tidak melihat sesiapapun yang meriwayatkannya sebagaimana yang dikatakan oleh al-Hafiz al-Munziri. 

5 – Al-Hafiz al-Sakhawi dalam al-Maqasid al-Hasanah menukilkan daripada guru beliau, al-Hafiz Ibnu Hajar al-‘Asqalani yang mengatakan: “Ia adalah hadis yang daif dan diriwayatkan oleh Razin dalam Musnadnya.”

Razin yang dimaksudkan ialah Razin bin Mu’awiyah al-Saraqusti (m. 535 H). Beliau ada mengarang sebuah kitab yang bertajuk al-Tajrid Lil Sihah al-Sittah yang menghimpunkan hadis-hadis kitab al-Muwatta’, Sahih al-Bukhari, Sahih Muslim, Sunan Abu Daud, Sunan al-Tirmizi dan Sunan al-Nasa’ie.

Namun begitu beliau juga ada menambah hadis-hadis yang lain dalam kitab tersebut yang menurut al-Hafiz al-Zahabi dalam Tarikh al-Islam, hadis-hadis tersebut sangat bermasalah (واهية). Begitu juga disebutkan oleh Imam al-Syaukani dalam al-Fawaid al-Majmu’ah bahawa Razin telah memasukkan dalam kitab tersebut hadis-hadis palsu yang tidak diketahui daripada mana datang hadis tersebut. Syeikh Abdullah bin al-Siddiq al-Ghumari juga pernah ditanya hadis-hadis yang ditambah oleh Razin dalam kitab tersebut. Beliau menjawab: Razin bukanlah di kalangan huffaz hadis. Hadis-hadis tambahan yang beliau masukkan tidak diriwayatkan secara bersanad bahkan secara mu'allaq (tidak bersanad) dan kebanyakannya tidak ada asal baginya. (Rujuk Mausu'ah Syeikh Abdullah al-Siddiq al-Ghumari, jil. 16, hlm. 262)

Al-Hafiz Ibnu Hajar tidak mendatangkan sanad bagi hadis tersebut sehingga dapat dikaji sanad tersebut dan tidak wujud sanadnya dalam kitab-kitab yang lain. Oleh itu hadis ini dianggap oleh para ulama sebagai hadis yang palsu dan tidak berasal daripada Rasulullah sallahu ‘alihi wasallam, antaranya oleh:

1 – Al-Syaukani dalam al-Fawaid al-Majmu’ah.

2 – Al-Fattani dalam Tazkirah al-Maudhu’at.

3 – Mulla ‘Ali al-Qari dalam al-Asrar al-Marfu’ah.

4 – Syeikh Muhammad Abdul Hayy al-Laknawi dalam Zafr al-Amani (hlm. 251). Menurut beliau hadis ini masyhur di sisi fuqaha’ dan mereka menyebutnya dalam kitab-kitab mereka. Namun begitu ia tidak ada nilai di sisi ahli hadis.

5 – Syeikh Abdullah al-Siddiq al-Ghumari dalam Irsyad al-Thalib al-Najib.