Manhaj Kitab al-Mughni Fi al-Dhu’afa’ Wa al-Matrukin Karangan al-Hafiz al-Zahabi

 

- Kitab ini ialah sebuah kitab yang kecil tetapi mempunyai nilai yang besar dan banyak manfaatnya.

- Melalui kitab ini, beliau berhasrat untuk menghimpunkan perawi-perawi yang ada kritikan pada mereka walaupun walaupun pada hakikatnya perawi tersebut adalah thiqah (atau kedudukan yang hampir dengannya seperti soduq, hasan al-hadith, soleh al-hadith dan lain-lain). Manhaj beliau ini adalah sama seperti Ibnu ‘Adi (m. 365H) dalam kitab al-Kamil Fi al-Dhu’afa’.

- Kitab ini dikarang sebelum kitab Mizan al-I’tidal yang juga menghimpunkan perawi-perawi daif.

- Kitab ini mengandungi perawi-perawi pendusta, pemalsu hadis, perawi matruk (ditinggalkan hadisnya) dan perawi yang binasa (هالك).

- Dalam kitab ini juga terdapat sebahagian perawi thiqah yang ada sedikit kritikan pada mereka dan ada juga perawi thiqah yang disenaraikan sebagai perawi daif oleh ahli hadis yang bersikap keras dalam mengkritik perawi.

- Seterusnya disebutkan sejumlah besar perawi majhul dan perawi-perawi yang dinaskan oleh Abi Hatim al-Razi sebagai majhul.

- Dalam kitab ini tidak disebutkan perawi-perawi yang dikatakan kepada mereka sebagai: محله الصدق (martabatnya di kalangan orang yang bersifat benar), يكته حديثه (ditulis hadisnya), لا بأس به (tiada masalah dengannya), هو شيخ (dia adalah syeikh) dan صالح الحديث (salih hadisnya) kerana ini termasuk dalam ucapan ta’dil (pujian terhadap perawi).

- Beliau meletakkan rumus secara khusus bagi perawi Kutub al-Sittah seperti berikut:

1 – Huruf Kha’ (خ) bagi perawi yang dikeluarkan hadisnya oleh al-Bukhari.

2 – Huruf Mim (م) bagi Muslim.

3 – Huruf Dal (د) bagi Abu Daud.

4 – Huruf Ta’ (ت) bagi al-Termizi.

5 – Huruf Sin (س) bagi al-Nasa’ie.

6 – Huruf Qaf (ق) bagi Ibnu Majah.

7 – Huruf ‘Ain (ع) bagi keenam-enam mereka.

8 – Huruf ‘Ain Ha’ (عه) bagi empat sunan.

- Beliau benar-benar meringkaskan dan memudahkan kitab ini agar penuntut ilmu hadis dapat mengenali perawi-perawi daif dengan mudah.

-Keseluruhan perawi yang terdapat dalam kitab ini ialah 7854 orang perawi.

- Kitab ini diterbitkan oleh Dar al-Ma’arif, Halab yang ditahqiq oleh Syeikh Dr Nuruddin ‘Itr rahimahullah pada tahun 1971 dalam dua jilid kitab bersaiz sederhana.

Rujukan:

- Masadir al-Hadith Wa Maraji’uhu oleh Sayyid Abdul Majid al-Ghauri.

- Mukadimah tahqiq al-Mughni Fi al-Dhu’afa’ oleh Syeikh Dr Nuruddin ‘Itr.