Hadis 9 Daripada 10 Rezeki Dalam Perniagaan

تِسْعَةُ أَعْشَارِ الرِّزْقِ فِي التِّجَارَةِ

“Sembilan persepuluh punca rezeki dalam perniagaan.”

Sumber hadis

Hadis ini iriwayatkan oleh Abu ‘Ubaid dalam Gharib al-Hadith dan Ibnu Abi Dunya dalam Islah al-Mal melalui sanad:

Husyaim daripada Daud bin Abi Hind daripada Nu’aim bin Abdul Rahman daripada Rasulullah sallahu ‘alaihi wasallam.

Dalam riwayat Abu ‘Ubaid ada tambahan:

والجزء الباقي في السابياء

“dan selebihnya dalam penternakan.”

Penilaian Hadis:

1 - Al-Hafiz al-Busiri dalam Ithaf al-Khairah al-Maharah berkata: “Sanad ini daif disebabkan majhulnya (tidak dikenali) Nu’aim bin al-Rahman.”

2 – Al-Hafiz al-Iraqi dalam Takhrij al-Ihya’ berkata: "Para periwayatnya adalah thiqah (dipercayai). Nu'aim bin Abdul Raman dikategorikan oleh Ibn Mandah termasuk daripada kalangan para sahabat, tetapi itu tidak benar. Menurut Abu Hatim al-Razi dan Ibnu Hibban, beliau adalah seorang tabi'i (sempat bertemu sahabat dan tidak sempat bertemu Rasulullah), maka hadith ini adalah mursal."

Terdapat perbezaan pendapat antara al-Busiri dan al-‘Iraqi tentang Nu'aim bin 'Abd ar Rahman, sama ada beliau majhul atau thiqah. Jika beliau thiqah sekalipun hadis ini tetap daif kerana beliau seorang tabi’in yang tidak sempat bertemu Nabi, maka sanad hadis ini terputus.

Kesimpulan

Hadis ini daif kerana ianya adalah hadis mursal (hadis yang diriwayatkan oleh tabi’in yang disandarkan kepada Nabi tanpa melalui sahabat). Walau bagaimanapun, hadis ini masih boleh digunakan.

Penjelasan Hadis:

Menurut Imam al-Mawardi, perniagaan adalah cabang kepada dua sumber iaitu pengeluaran/penghasilan dan pertanian.

Perniagaan pula terbahagi kepada dua jenis: Jualan barangan di kawasan bandar tanpa perlu perpindahan dan perjalanan dan yang kedua ialah jualan barang melalui perjalanan dan pemindahannya ke bandar-bandar mengikut keperluan orang tertentu dan secara umum. Ini kerana barangan tersebut adalah sumber asas bagi penduduk bandar dan kota dan manfaatnya lebih menyeluruh serta keuntungannya lebih banyak serta tiada seorang pun yang tidak memerlukannya.

Adapun ternakan, ia hanya merupakan sumber bagi penduduk padang pasir dan penghuni khemah kerana mereka tidak menetap di sesuatu tempat dan tidak tinggal di bandar, maka mereka memerlukan harta yang boleh berpindah. Oleh itu, mereka memelihara haiwan yang boleh berpindah dengan sendirinya dan mencari makanannya sendiri. Kebanyakan manfaatnya adalah untuk mereka sahaja.

Walau bagaimanapun, ini tidak bermakna perniagaan lebih utama daripada penghasilan dan pertanian, kerana ia hanya menunjukkan bahawa rezeki dalam perniagaan adalah lebih banyak dan tidak ada percanggahan antara kuantiti dan keutamaan.