Al-Hafiz Ibnu
Hajar berkata dalam Tahzib al-Tahzib (1/53):
“Cenderung
kepada syiah (tashayyu’) pada kebiasaan ulama mutaqaddimin (terdahulu) adalah
sesiapa yang beriktikad melebihkan Ali ke atas Uthman radiallahu ‘anhuma, Ali
adalah adalah seorang yang benar dalam peperangannya (perang Jamal dan perang
Siffin), sesiapa yang berselisih dengan beliau adalah yang salah berserta
mendahulu dan melebihkan dua orang syeikh (Abu Bakar dan Umar). Mungkin juga
mereka beriktikad bahawa Ali adalah sebaik-baik makhluk selepas Rasulullah
sallahu’alaihi wasallam. Dan jika seseorang yang beriktikad sedemian itu adalah
seorang yang warak, beragama, jujur dan mujtahid maka tidak ditolak
periwayatannya disebabkan iktikadnya itu, lebih-lebih lagi dia tidak menyeru
kepada iktikadnya itu.
Adapun tashayyu’
pada kebiasaan ulama mutaakhirin (terkemudian) adalah golongan Rafidhah (Syiah
yang menolak kepimpinan Abu Bakar dan Umar) semata-mata. Maka tidak diterima
golongan Rafidhah yang melampau, dan tidak dihormati mereka itu.”
Cenderung
kepada syiah semata-mata tidak menjadi keaiban (jarh) kepada perawi
Tidak
terselamat ramai daripada ahli hadis dan perawi hadis yang hebat-hebat daripada
tuduhan cenderung kepada syiah. Pada pemulaannya, mereka dikenali dengan rasa
cinta mereka kepada Ali dan melebihkannya ke atas Uthman radiallahu ‘anhuma.
Sesiapa yang berkeyakinan sebegini tanpa mencela salah seorang daripada sahabat
dan tidak mengkafirkan mereka, maka urusannya mudah kerana ianya masih
tertakluk dalam ruang lingkup ijtihad padanya dan tidak menghalang ahli hadis
untuk meriwayatkan daripadanya.
Sebagai
contoh:
1. Ali bin
al-Munzir al-Thariqi
Kata
al-Nasaie mengenai beliau: “Seorang syiah yang tulen dan beliau thiqah
(dapat dipercayai).”
Kata Ibnu Abi
Hatim: “Soduq (seorang yang benar) dan dapat dipercayai.” Mizan
al-I’tidal (5/191)
2. Ali bin
Hasyim.
Kata Abu
Daud: “Thabt (sabit periwayatannya) dan cenderung kepada syiah.”
Kata
al-Bukhari: “Beliau dan bapanya seorang yang ekstrem dalam mazhabnya.”
Walaupun
begitu, Muslim meriwayatkan daripadanya.
Kata
al-Zahabi: “Disebabkan sifat ekstremnya maka al-Bukhari meninggalkan riwayat
beliau. Beliau (al-Bukhari) banyak menjauhi periwayatan hadis daripada golongan Rafidhah kerana
beliau bimbang sikap kuat beragama mereka itu hanya sekadar taqiyyah
(pura-pura). Dan tidak dilihat bahawa beliau menjauhi periwayatan golongan
Khawarij dan Jahmiyyah kerana walaupun bidaah yang mereka lakukan, mereka masih
melazimi sikap benar.” Mizan al-I’tidal (5/194)
3. Fithr bin
Khalifah
Komen Ahmad: “Thiqah,
salih al-hadis (baik hadisnya), hadisnya adalah hadis seorang lelaki yang baik
kecuali dia cenderung kepada syiah.”
Mizan al-I’tidal (5/441)
4. Khalid bin
Makhlad al-Qathawani, Abu al-Haitham al-Jabali.
Al-Bukhari,
Muslim dan Abu Daud meriwayatkan daripada beliau kecuali beliau cenderung
kepada syiah.
Kata
al-Ajurri daripada Abu Daud: “Soduq (seorang yang benar) tetapi cenderung
kepada syiah.”
Kata Ibnu
Sa’ad: “Seorang yang cenderung kepada syiah, mungkar hadis, seorang yang
melampau dalam tashayyu’nya, ditulis hadis daripadanya untuk keperluan sahaja.”
Kata
al-‘Ijli: “Thiqah, sedikit cenderung kepada syiah dan banyak meriwayatkan
hadis.”
Kata
al-Jurjani: “Seorang yang suka menzahirkan cercaan disebabkan buruk
mazhabnya.” Tahzib al-Tahzib (1/531)
Perawi syiah
tidak semestinya ditolak
Cenderung
kepada syiah sahaja tidak mencukupi untuk menjarhkah seorang perawi. Jarh
hanya berlaku pada perawi yang menghimpunkan antara sifat tashayyu’ dan
sifat pendusta sebagaimana kata Abu Nu’aim pada seorang perawi yang bernama
Abdul Jabbar bin al-‘Abbas al-Syami al-Kufi: “Tidak ada di Kufah seorang
yang lebih pendusta daripadanya dan dia seorang yang tashayyu’.”
Rujukan
1. Mizan
al-I’tidal, al-Zahabi, Dar al-Kutub al-‘Ilmiyyah – Beirut.
2. Mausu’ah
‘Ulum al-Hadis wa Fununuhu, Sayyid Abdul Majid al-Ghauri, Dar Ibnu Kathir -
Damsyik.
3. Tahzib
al-Tahzib, Ibnu Hajar al-Asqalani, Muassasah al-Risalah – Beirut.
