Jangan Bermudah-Mudah beri Gelaran

- Setelah saya baca kitab al-Ittijahat al-Hadithiyyah karangan Syeikh Mahmud Sa’id Mamduh, apa yang saya dapati Syeikh Mahmud sangat menekankan disiplin pemberian gelaran keilmuan kepada seseorang ulama terutamanya gelaran keilmuan dalam bidang hadis. 

- Gelaran al-Muhaddith antara gelaran yang hampir sewenang-wenangnya diberikan kepada sesiapa sahaja daripada kalangan ulama yang terlibat dengan disiplin ilmu hadis.  Ulama yang terlibat dalam periwayatan sanad-sanad hadis digelar al-Muhaddith walaupun sepatutnya digelar al-Musnid sahaja. Begitu juga ulama yang alim dalam qawaid ilmu hadis turut digelar sebagai al-Muhaddith walaupun sepatutnya hanya digelar alim hadis sahaja kerana tidak mampu mempraktikkan qawaid ilmu hadis secara bebas.

- Al-Imam Ibnu Hajar al-Haitami (m. 974H) antara ulama yang seringkali digelar al-Hafiz meskipun menurut Syeikh Mahmud dalam al-Ittijahat al-Hadithiyyah (1/588), Imam Ibnu Hajar al-Haitami adalah seorang faqih dan bukannya daripada kalangan muhaddithin. Ini antara punca kritikan Syeikh Mahmud terhadap Syeikh Abdul Hayy al-Laknawi (m. 1304H) yang berpegang dengan penilaian hadis Imam Ibnu Hajar al-Haitami sedangkan beliau bukan ahlinya.

- Syeikh Isma’il al-‘Ajluni (m. 1162H) yang merupakan pengarang kitab Kasyf al-Khafa’ antara ulama yang sering digelar al-Muhaddith dan ada yang menggelarkan beliau sebagai al-Hafiz. Kata Syeikh Mahmud dalam al-Ittijahat al-Hadithiyyah (1/90): “Beliau (al-‘Ajluni) bukanlah daripada kalangan nuqqad (pengkritik hadis). Beliau hanyalah menyimpul dan bertaklid kepada (penilaian) ahli hadis sebelum beliau.”

- Dalam kitab al-Mukhtasar Fi Maratib al-Musytaghilin Bi al-Hadith Fi al-Qarn al-Rabi’ ‘Asyar, pembaca akan mendapati Syeikh Mahmud tidak bermudah-mudah dan sewenang-wenangnya memberi gelaran hatta kepada guru-guru beliau sendiri.

- Begitu halnya di Malaysia apabila ustaz fulan dengan mudahnya digelar sebagai pengkaji hadis atau pakar hadis meskipun apa yang ustaz tersebut lakukan hanyalah menukilkan tashih dan tad’if syeikh fulan sahaja!